Güfte ve Beste: Haydar Telhüner
Makam: Muhayyerkürdi
Usûl: Düyek

Leylâ (ah ah Leylâ) sende buldum aşkımı kaderimi
Terk edersen duyarsın bir sabah (bir sabah) ölüm haberimi
Bırakma ellere atma çöllere
Düşürme dillere kalbindeki yerimi Leylâ…

Mecnun Leylâsız yanıp tüter mi
Sevda çölünde çemen biter mi
Ömrünü versen acep yeter mi
(Ah) Bırakma ellere atma çöllere
Düşürme dillere kalbindeki yerini Leylâ…

HAYDAR TELHÜNER (1911- 1963)

Halk havalarının kendine has, elle tutulur ızdırabını duyduğumuz bestelerin sahibi Kemanî Haydar Telhüner, 1911 yılında yüzbaşı Derviş beyin ve Cemile Hanımın oğulları olarak Erzurum’da dünyaya gelir.

İlk çalgısı mey olan sanatçı, daha sonra, dinlediği şarkılarda duyduğu keman ve ud sesinden etkilenerek, bu sazlara yönelir. O günün şartlarında bu sazı öğretecek birini bulmadığından olsa gerek; kendi kendine çalışıp, bu yolda ilerler.

Musikiye olan ilgisi gün geçtikçe artan Telhüner, kendindeki eksikliği gidermek için, bir dönem, Erzurum Lisesi müdürü Murat Uraz’ın yardımıyla, bu okuldaki musiki derslerine devam eder ve bu sayede nota öğrenir. Bir müddet Erzurum öğretmen okuluna devam ettiğini gördüğümüz Telhüner’in, içindeki sanat aşkı, onun bu mesleğe intisab etmesine mani olur ve okulu bırakarak, notaların izinde yürümeye devam eder. (Sebahattin Bulut, Erzurum’da İz Bırakanlar, s.146, Kültür Yayınları, İstanbul 1995)

İlk eserini 1930 yılında, Faruk Nafiz’in;

“Soldukça günün matemi altında çiçekler,
Bir gölge tanırdım ki, uzaktan beni bekler.
Kalbimde emel, yolda vefasız kelebekler
Bir gölge tanırdım ki, uzaktan beni bekler”

şiirini besteleyerek, bestekârlığa ilk adımını atan sanatçı, bunun gibi pek çok esere imza atar. Şarkılarında çok yoğun olarak gurbetin ve karşılıksız bir aşkın derin izlerine rastlanan Haydar Telhüner’in, eserlerinden bazılarının adları şöyle:

Gönülde neşemiz ziyade sanki,
Gurbette bir çiçek açmadı bu yaz,
Dediler yar sevme pişman olursun,
Eşini kaybetmiş bir garip kuşum,
Palandöken dağlarının yaylası,
Hüsnüne güvenme ey ruy_i mahım vs…

Devrin ünlü bestekârları Sadettin Kaynak ve Selahattin Pınar’ dan “feyz” alan sanatçı, hayatının son yıllarında, muhtemelen umutsuz bir aşkın pençesine düşer ve kendisini alkole kaptırır.

“Yolları beklerim, hiç gelenim yok
Ağlarım, yaşımı hiç silenim yok
Hastayım, derdimden hiç bilenim yok
Büküyor belimi zalim ayrılık”

diyerek, içine düştüğü durumu müziğin yardımıyla hazin bir şekilde ifade eden Haydar Telhüner, 1963 yılında bir gün, Yeşilköy civarında, bindiği trenin penceresinden kendini atmak süretiyle, hayatına son verir. Gurbet acısından, aşk yarasından geriye kalan bedenini ise, samimi arkadaşı udi Kadri Şençalar, Şişli’deki kendi aile kabristanına defneder.

Hasretliği, ölümünden sonra da devam eden sanatçının durumunu, sözleri Mustafa Nafiz Irmak’a ait, kendi bestesi olan şu hicaz şarkı daha iyi açıklar:

“Eşini kaybetmiş bir garip kuşum
Yuvamı yel aldı, kanadım kırık
Ben gurbet elinde unutulmuşum
Sesimden gitmiyor zalim hıçkırık”